Şekeri Bırakmak: Bedenine ve Zihnine Yapacağın En Büyük İyilik

Tatlı bir şey yediğinde gelen o minik mutluluk hissi var ya, işte o an beyin dopamin salgılıyor. Bir nevi ödül sistemi çalışıyor. Kendini anlık iyi hissettiğin o saniyeler… Ne yazık ki bu his geçici oluyor.

İlk önce enerji tavan yapıyor,

Sonra birden düşüyor,

Ve tekrar tatlı arayışı başlıyor.

Bu döngü, vücudun aslında ‘daha fazlasını’ istemesinden kaynaklanıyor. Bağımlılık gibi çalışan bu mekanizma, seni yavaş yavaş ele geçiriyor.

Peki Uzun Vadede Ne Oluyor?

Şeker yalnızca kiloya değil, tüm sisteme etki ediyor. Özellikle biz kadınlar için etkileri çok daha belirgin:

• İnsülin direnci geliştiriyor, tip 2 diyabet riskini artırıyor.

• Hormonları alt üst ediyor, adet döngüsünü bozabiliyor.

• Cilt sorunları, özellikle sivilce, kızarıklık ve mat bir görünümle karşımıza çıkıyor.

• Bağırsak florası zarar görüyor; şişkinlik, gaz ve sindirim problemleri başlıyor.

• Uyku kalitesi düşüyor, gece uyanmaları artıyor.

• Ve en önemlisi: ruh halin dalgalanıyor, kendini tükenmiş hissediyorsun.

Bunların hepsi, çoğu zaman fark etmeden yaşadığımız ama bizi içten içe yoran etkiler.

Ayşe’nin Hikayesi: “Tatlısız Asla Diyordum…”

Ayşe 32 yaşında ve kendini şöyle tanımlıyor: “Her gün mutlaka tatlı bir şey yemeliyim diyenlerdendim.” 30 günlük şekersiz bir denemeye girdiğinde başta çok zorlandığını anlatıyor:

“İlk hafta kabustu. Baş ağrısı, sinirlilik ve sürekli bir şey yeme isteği… Ama 10. günden sonra uyandığımda kendimi daha hafif hissetmeye başladım. 3. haftaya geldiğimde ise cildim ışıldıyordu, bağırsaklarım düzene girmişti ve artık tatlıyı eskisi gibi canım istemiyordu. Kendime inanamadım.”

Mehmet’in Gözlemi: “Kafam Netleşti”

Mehmet profesyonel bir yazılımcı. Yoğun tempoda sürekli şekerli içeceklere sığınanlardan:

“Şekeri bırakınca zihinsel anlamda ciddi bir fark yaşadım. Önceden öğleden sonra beyin sisine giriyordum. Şimdi daha odaklıyım. Kod hatalarım azaldı, dikkat sürem uzadı. Bu fark beni çok şaşırttı.”

Şekersiz Yaşama Geçerken Seni Neler Bekliyor?

Şekeri bıraktıktan sonra vücudun belli aşamalardan geçer. Küçük ama güçlü adımlar atarsın:

• 1. hafta: Tatlı krizleri yavaşlar, beden kendini şaşkın hisseder.

• 2. hafta: Uyku düzenin oturmaya başlar, sindirimin rahatlar.

• 3. hafta: Cildin parlar, ruh halin dengeye gelir.

• 1 ay ve sonrası: Zihnin berraklaşır, gerçek açlık ile duygusal yeme arasındaki farkı ayırt edersin.

Kolay mı? Hayır. Ama Değer mi? Kesinlikle!

Tatlı isteğiyle savaşmak kolay değil. Özellikle regl dönemlerinde veya stresli anlarda o tatlı kaçamağına ‘hayır’ demek zor. Ama unutma, bu süreci daha bilinçli yönetmenin yolları var:

• Günlük tut. Kendine notlar al, nasıl hissettiğini yaz.

• Sosyal medya üzerinden destek gruplarını bul. Paylaşmak iyileştirir.

• Beslenme uzmanı veya psikologdan destek alabilirsin.

Bedenin ve zihnin sana teşekkür edecek, buna emin ol.

Referanslar:

• Avena, N. M., Rada, P., & Hoebel, B. G. (2008). Evidence for sugar addiction: Behavioral and neurochemical effects of intermittent, excessive sugar intake. Neuroscience & Biobehavioral Reviews.

• Centers for Disease Control and Prevention (CDC), 2020.

• Journal of Clinical and Aesthetic Dermatology, 2014.

• Knüppel, A. et al. (2017). Sugar intake from sweet food and beverages, common mental disorder and depression. The American Journal of Clinical Nutrition.